fbpx

Geschiedenis van de taal van Curaçao, Papiaments

Categorie: | Gepubliceerd op: 10 januari 2019 | Door Omaily Lucas

Taal is een belangrijk middel om met elkaar te communiceren. Om gedag te zeggen, om iemand te bedanken of om simpelweg ‘ik hou van jou’ te zeggen. Iedere taal beschrijft de geschiedenis en de cultuur van een land. Hetzelfde kan gezegd worden over Papiaments. Ieder land beleefde haar eigen strijd en met de evolutie van de cultuur evolueerde ook de taal. Papiaments, de lokale taal van de Curaçaoënaars, is geen uitzondering.

In de loop der jaren zijn verschillende commissies ingesteld om de taal te ontwikkelen en om te komen tot een universele spreek- en schrijfwijze. Omdat het Papiaments op alle drie de ABC-eilanden wordt gesproken was dit geen eenvoudige taak. Je denkt misschien dat ieder eiland op dezelfde manier Papiaments spreekt, maar in werkelijkheid hebben ze hun eigen ‘dialect’. Nou ja, om het een dialect te noemen is niet juist, omdat ieder eiland geloofd dat hun spreek- en schrijfwijze de juiste is.

Er bestaan vele verschillende theorieën over de manier waarop de lokale taal, Papiaments, is ontstaan. Een van de (meest waarschijnlijke) theorie heeft te maken met de Nederlandse West Indische Company dat na 1634 slaven vanuit West-Afrika naar Curaçao bracht. Deze slaven hadden een Afro-Portugese vocabulaire met een Afrikaanse taalstructuur. Tegelijkertijd kwamen er ook Spaanstalige missionarissen (zendelingen) mee en zij moesten met de slaven communiceren. Dit resulteerde in een Spaanse invloed op de Afro-Portugese taal. Toen de slaven aan het werk gingen op het eiland, hadden ze interactie met Spaanse immigranten, Joden, Portugese immigranten, de Nederlandse kolonisten en een schaars aantal overgebleven Indianen. Al deze talen smolten later in een taal, het Papiaments, waarbij de Spanjaarden de meeste invloed op de taal hadden.

Het Papiaments werd voor het eerst gesproken tussen slaven en de slavenhouders. De taal was functioneel, een ‘lingua franca’. Dit betekent dat het een taal was tussen groepen mensen die niet dezelfde moedertaal bezitten, maar op de een of andere manier met elkaar moeten communiceren. Voor de immigranten werd het Papiaments een moedertaal en daarna begonnen ook slaven onderling Papiaments met elkaar te spreken.

Luister aandachtig naar de taal en je kunt de invloeden nog steeds duidelijk horen:

  • Spaans: olvidar – lubidá
  • Portugees: espinho – sumpiña
  • Dutch: zoom – zòm

De taal is een vrij jonge taal. In 1986 werd het Papiaments geïntroduceerd op de basisscholen, in 1991 op de middelbare scholen en in 2007 werd het Papiaments pas een officiële taal. Iedereen schreef het Papiaments op een manier dat zij vonden dat het beste voelde. In 1984 startte men met het standaardiseren van de taal om een eenduidige schrijfwijze te ontwikkelen.

De verschillende commissies ontwikkelden diverse manieren om de taal te schrijven, voornamelijk op het gebied van spelling. Een van de laatste commissies heeft het werk van de twee voorgaande commissies bekeken en dit resulteerde in het enige onderzoek dat door de lokale overheid werd aanvaard. Zij baseerden de taal op een fonologische theorie. Dit betekent dat elk geluid zoveel mogelijk een letter krijgt. Simpel gezegd, je schrijft wat je hoort!

 

Het Papiaments is niet zo moeilijk te spreken als het is om te schrijven. Vanwege de jonge leeftijd van de taal weten veel inwoners nog steeds niet hoe ze de taal moeten schrijven. Dit geeft onze toeristen een voordeel: of je nou iets goed of fout uitspreekt, niemand zal het je kwalijk nemen.

Veel inwoners van Curaçao kunnen 4 talen (als het er niet meer zijn) spreken, maar zij waarderen het wanneer een toerist de moeite neemt om de lokale taal te spreken. Hier volgen enkele essentiële worden voor jou om te oefenen, maar vergeet niet dat het kennen van de woorden het halve werk is, je moet het wel trainen met de vriendelijke receptioniste of ober om het goed onder de knie te krijgen.

  • Bon dia – Goede morgen
  • Bontardi – Goede middag
  • Bonochi – Goede avond
  • Dushi – Schat (maar ook: lekker)
  • Danki – Bedankt
  • Laman – Strand
  • Solo – Zon
  • Awa – Water
  • Felis/Kontentu – Gelukkig

 

Gerelateerde Tours